Παρασκευή 19 Οκτωβρίου 2007

κι όμως,τα πράγματα δε λιγοστεύουν..

.
.
.."ανοίγω το βιβλίο του Τσαρούχη, κοιτάζω τις εικόνες,τους έξοχους ζε΄ι΄μπέκηδες,όμορφες στάσεις,όμορφα παλικάρια,με ναυτικά με φανταρίστικα ή ολογυμνα,μα όχι,μόνο στάσεις,πού είναι το ένατο όγδοο,το γέρσιμο της μιάς φτερούγας,το τίναγμα,η στροφή και η άλλη στροφή,οι στράκες των δαχτύλων,το χτύπημα του τακουνιού,το κυκλικό κοίταγμα,όχι άγαλμα,όχι το επίπεδο,μα η κίνηση

το λύγισμα,οι μεταμορφώσεις του κορμιού σ΄όλους τους έρωτες,στον έναν έρωτα-όχι-εδώ-σταματημένα-καλύτερα τα θυμάμαι εγώ-γυρίζω στις πρώτες σελίδες-διαβάζω τον πρόλογο-ο Τσαρούχης δεν είναι μόνο ζωγράφος-είναι και ποιητής-καλύτερος-μεγαλύτερος κι απο ζωγράφοςποτέ δεν διάβασα καλύτερες αράδες για τα Ζε΄ι΄μπέκικα απ΄τις δικές του-Ποιητής με κεφαλαίο.

Αντιγράφω: To 1934 είδα αληθινούς ζε΄ι΄μπέκηδες που μπαρκάρανε στη Σμύρνη.,στο πλοίο που με πήγαινε στη Κωνσταντινούπολη.Πήγαινα να δω τα μωσα΄ι΄κά στην Αγιά Σοφιά,που κείνο τον καιρό είχε ξεσκεπάσει ο αμερικανός βυζαντινολόγος Ουίτμορ.

Αυτοί οι ζεί΄μπέκηδες ήταν ντυμένοι με τις παλιές στολές τους κι έμοιαζαν πολύ μ΄αυτούς που είχε ζωγραφίσει ο Γύζης και ο Λύτρας.Ο ένας απ΄αυτούς ως τριανταπέντε χρονών,μιλούσε καλά ελληνικά και μου έλεγε διάφορα πράγματα.Ιδίως μου μιλούσε για το πώς χόρευε ένας νεαρός που ήταν μαζύ τους και όλο έλεγε οτι κανένας δεν τον φτάνει στον χορό.

Προς το ηλιοβασίλεμα,όταν ξεκίνησε το πλοίο για την Πόλη,ο νεαρός χόρεψε πάνω στο κατάστρωμα.Δεν ήταν πιά το ίδιο πρόσωπο.Την ανδρεία του,γιατί ήταν ανδρείος πολύ,σχεδόν άγριος,συνεπλήρωνε περίεργα ένα είδος ταπεινότητας κι ένα είδος ευγνωμοσύνης που δεν ήταν γνωστό σε ποιόν απευθύνεται και ήταν σαν να ευγνωμονεί με πολύ σεμνότητα ένα θεό για το θαύμα που είναι η ζωή.Τον συνόδευε ένα τουμπελέκι στον μαγικό ρυθμό 9/8.

Αληθινή θυσία αινέσεως,ανδρεία και μαζί πνεύμα συντετριμμένον και ταπεινωμένον.΄Ερωτας και αντρειοσύνη και μαζί κάτι σαν αίσθηση του θανάτου..Πώς χαμήλωνε τα μάτια του με γλυκειά υποταγή σε αντίθεση με τη μεγάλη δύναμη,αλλά συγχρόνως με τα πόδια του,που τα χτυπούσε στο έδαφος,φοβέριζε κάτι το αόρατο που σερνόταν καταγής. ΄Εμοιαζε με άγαλμα πολεμιστή που άλλοτε βαστούσε σπάθα και ασπίδα και πολεμούσε ένα δράκοντα και τώρα είχε μείνει χωρίς αυτά-που είχαν χαθεί,όπως συμβαίνει σε πολλά παλιά αγάλματα. Κι ενώ φαινόταν να πολεμά και να μάχεται αυτόν το δράκοντα,συγχρόνως είχες την εντύπωση οτι συνουσιαζόταν με πάθος μαζί του,όχι πιά με το αόρατο σπαθί του αλλά με το ίδιο το αόρατο πέος του.Το πρόσωπό του όπως συμβαίνει και στα πρόσωπα πολλών ελλήνων,είχε μιά έκφραση παντοκράτορος υπεροπτικού και την ταπεινοσύνη ενός μισθοφόρου. ΄Ενας πολεμιστής που τον είχε υποτάξει ο λυσιμελής έρως.

.................(λόγια του Γιάννη Ρίτσου απο το βιβλίο του "ίσως να΄ναι κι έτσι"-ΚΕΔΡΟΣ , όπως και τα πιό κάτω που αφορούν το πώς περιγράφει ο ίδιος-πέρα απο την αναφορά στον Γιάννη Τσαρούχη-το ζε΄ι΄μπέκικο.)

..."..και να πάλι ένα ζε΄ι΄μπέκικο,Χριστέ μου τι παλμός και τι ρυθμός,9/8 (όχι τα 9/8 της κλασικής μουσικής μοιρασμένα ανα τρία σε τρία κανονικά μέτρα κάτι σαν βαλς με τριολέ) τα ρωμέικα 9/8 μοιρασμένα ανα δύο - 2,4,6,8 και το 9 μόνο του,θέση χωρίς άρση,να πέφτει δίχως εκπνοή στην αμέσως επόμενη θέση σα να λέμε δυό εισπνοές μαζί )όπως και στους νησιώτικους χορούς 5/8 που σα ν΄αντιστοιχούν στην αρχαία ελληνική προσωδία, στον αδώνιο στίχο - τέταρτο στίχο της ψαπφικής στροφής) και να σού τινάζεται ήσυχος,χαμηλοβλέφαρος ασίκης,μόνος,ολομόναχος (κανείς άλλος δεν τολμάει να σηκωθεί μπροστα στον ανυπέρβλητο), μονάχος,μαύρο παντελόνι,μαύρο παπούτσι τακουνάτο,άσπρο πουκάμισο ανοιχτό στο στήθος,χρυσό σταυρουλάκι στο λαιμό,μέση δαχτυλίδι,σφιχτός κώλος αψηλά , αργόπρεπα τα πρώτα βήματα,

τελετουργία,ο πλατυγτέρουγος αιτός χαμοπετάει , στο ένατο όγδοο κόβεται η μιά φτερούγα,λυγάει το γόνατο,θα πέσει,πήδημα,στροφή,πατάει,πετάει πιό πάνου,τα χέρια του γωνιές στον άγκωνα,

(Γιάννης Τσαρούχης,1980)

.τράκες τα δάχτυλα στον αέρα,πήδημα πάλι στο ένατο,στρουφίζεται γύρω απ΄τον εαυτό του μόνος,μιά στα ψηλά μιά κάτου,και το βλάφαρό του κάτου μη ξεχάσει,κανείς δεν είναι πεθαμένος,μην την πείς την ελεγεία, κάνε πως δεν ξέρεις, το δεξί απλώνεται οριζόντια και το ζερβί του να χουφτώσει εκεί στα σκέλια το φούσκωμα "εδώ είμαι εδώ είν΄ο κόσμος" και πάλι εκεί το ζερβί χέρι του μη και του φύγει πάνου στην τριπλή στροφή.Παρθένα γύμνια μαντική που μυστικά λαλεί τα μυστικά του κόσμου..


(Γιάννης Τσαρούχης,1984)
.
κι αν δε πιστεύεις σώπαινε και κοίτα..."..

17 σχόλια:

Socrates Xenos είπε...

΄Ερωτας και αντρειοσύνη και μαζί κάτι σαν αίσθηση του θανάτου


έτσι ακριβώς

Αλεξία Ηλιάδου (synas) είπε...

Όλα τα πράγματα στον κόσμο έχουν ρυθμό... Αν πιάσεις το ρυθμό τους, αν τον ακολουθήσεις και τον εκφράσεις -με οποιονδήποτε τρόπο-, δεν χρειάζεται καν να μπλέκεις με "νοήματα". Είναι όλα μες στον ρυθμό· κρυμμένα κι ολοφάνερα συνάμα.

Ανώνυμος είπε...

Μόλις μπορέσω θα σου στείλω αρχείο
για τους ομηρικούς του τσακωμούς με τον Τσίρκα.Εκτός όμως απο τα παραλειπόμενα,δεν παύει να είναι τρισμέγιστος.Αλλά ειδικά για τον ζεϊμπέκικο δεν έχω διαβάσει πιο υπέροχα κείμενα.

Ανώνυμος είπε...

Ου γαρ έρχεται μόνο.........Με τον Ταχτσή ήθελα να πω

Ανώνυμος είπε...

Σου στέλνω την μεταμεσονύχτια καλημέρα μου ερμία!
Να δούμε και δικά σου έργα σύντομα παρακαλώ!

ερμία είπε...

Σωκράτη,
ναι,κι
αθανασία της θνητότητάς μας,χωρίς προφάσεις ή ελιγμούς-έκφραση με καμπύλες και γωνίες,χωρίς ευθείες.

ερμία είπε...

synas,
όμορφο αυτό που λες-και κοίτα πώς εκφράζουν ο Ρίτσος απο τη μιά κι ο Τσαρούχης απ΄την άλλη.βαρυποινίτες της ομορφιάς και δέσμιοι της πράξης που συντελείται μπροστά τους γιατί απο μέσα προέρχεται.κάθε φορά που το διαβάζω σα να ξεκινάω περιπλάνηση μεταστοιχειώσεων.

ερμία είπε...

Τάκη,
δεν τα έχω πάρει ω σοφέ γέροντα :-))
μαζί με το "ου γαρ.." απωλέσθη και η δυνατότητα αποστολής e-mails.αν ψάχνεις πού θα βάλεις γραμματόσημο σού ξαναθυμίζω οτι έχει πληρωθεί το τέλος!

ερμία είπε...

Ηλιογράφε,
προμεσονύχτια η δικιά μου,αλλά μετράει το ίδιο :-)
για να πω την αλήθεια,μετα απο τέτοιους πίνακες τέτοιων ζωγράφων,μού έρχεται εξαιρετικά δύσκολο να βάλω κάτι δικό μου.σε κάποια στιγμή..ξεδιαντροπιάς,θα το κάνω.
αλλά σ΄ευχαριστώ που το είπες.

σα είπε...

Διαβάζω και ξαναδιαβάζω αυτό το ποστ... Θέλω να γράψω αλλά δεν μπορώ. Δύσκολο να βρω λέξεις να περιγράψω τα αισθήματα που γεννώνται. Είμαι εδώ, περνώ συνέχεια απ΄τη γωνιά σου ερμία, αφουγκράζομαι, ρουφώ, αλλά νιώθω πολύ "λίγος" για να μιλήσω αυτές τις μέρες. Να σε έχει ο Θεός καλά, πολύ πολύ καλά!

George είπε...

Μην πολυτρελένεσαι με τα σχήματα από τα χνάρια μας Έτσι κι αλλιώς ευθείες δεν υπάρχουν Όλα καμπλυλώνουν στην Οικουμένη
(Την πιο μεγάλη ευθεία) Αλλιώς πως οι προσευχές Θα βρισκαν τον προορισμό τους?

ερμία είπε...

Σα,
"λίγος" δεν θα είσαι ποτέ-ακόμα κι αυτές τις μέρες που κάτι δείχνει να σε παιδεύει.
σ΄ευχαριστώ! (καλή δύναμη)

ερμία είπε...

george,
πήρες διπλή..δόση απο τις γωνίες τις καμπύλες και τις τεθλασμένες μου αλλά δεν φταίω πολύ(..)!
διάβαζα για τον Γκαμπό και την..πλήρωσες εσύ :-)
χαίρομαι που σε "βλέπω".

George είπε...

επιροή στην επιροή γεννιέται η υπερβολή
-κάπου τώρα είμαι ολοστρόγγυλος-

καλημέρα

τα περίπτερα σήμερα έχουν τη Λολίτα του Ναμπόκοφ (από το βήμα)
πρέπει να 'ναι καλό

- Α, τι καιρό κάνει εκει πάνω?-

ερμία είπε...

george,
γεωμετρική ή καλειδοσκοπική μετάλλαξη; :-P
καλησπέρα στη καλημέρα σου

(για τον καιρό δεν ξέρω αν πρέπει μονοσήμαντη απάντηση-εντός κι εκτός πάντως,νοτιάς :-)

George είπε...

(Κι όλα αυτά συμβαίνουν κάθε μερικά εκατομμύρια χρόνια που ξεπιάνονται οι τροχοί του σύμπαντος και για να ρεφάρουν τον χαμένο καιρό η εξέλιξη προοδευεί αλματωδός. Και το κλειδί για την εξέλιξη είναι η ερώτηση σου η μετάλλαξη είτε γεωμετρική η καλειδοσκοπική.)
Ακου λοιπόν γεωμέτρης είναι ο Sigmund κι ακόμη περισσότερο ο Λακαν Αν σε ανακατανέμουν σε οκτάεδρα θα βρεθείς έξω από δω στο υπέρτερο διάστημα Καλειδοσκοπικός είμαι εγώ Αν με περιστρέψεις 360 μοίρες θα βρεθείς γυμνή στο φεγγάρι

Αλλά για πες μου αλήθεια τις δέχθηκε τις σπονδές σου η νύχτα η παμβασίλισσα Η μήπως δεν ήσουν εσύ που χτένιζες την έναστρη κόμη της ?

ερμία είπε...

george,
απο τα..οκτάεδρα τού μυαλού μου ο sigmund έχει εξοριστει με οστρακισμό :-)
(και για ν΄"απαντήσω" στην ερώτησή σου,η νύχτα είναι καλή μαζύ μου γιατί πάντα ήμουν καλή μαζύ της-όποτε τυχαίνει απλώς να με ανέχεται είναι όταν "αθροίζω" στιγμές.αλλά και πάλι αστειεύομαι)