κι όμως,τα πράγματα δε λιγοστεύουν..

.

.

.."ανοίγω το βιβλίο του Τσαρούχη, κοιτάζω τις εικόνες,τους έξοχους ζε΄ι΄μπέκηδες,όμορφες στάσεις,όμορφα παλικάρια,με ναυτικά με φανταρίστικα ή ολογυμνα,μα όχι,μόνο στάσεις,πού είναι το ένατο όγδοο,το γέρσιμο της μιάς φτερούγας,το τίναγμα,η στροφή και η άλλη στροφή,οι στράκες των δαχτύλων,το χτύπημα του τακουνιού,το κυκλικό κοίταγμα,όχι άγαλμα,όχι το επίπεδο,μα η κίνηση

το λύγισμα,οι μεταμορφώσεις του κορμιού σ΄όλους τους έρωτες,στον έναν έρωτα-όχι-εδώ-σταματημένα-καλύτερα τα θυμάμαι εγώ-γυρίζω στις πρώτες σελίδες-διαβάζω τον πρόλογο-ο Τσαρούχης δεν είναι μόνο ζωγράφος-είναι και ποιητής-καλύτερος-μεγαλύτερος κι απο ζωγράφοςποτέ δεν διάβασα καλύτερες αράδες για τα Ζε΄ι΄μπέκικα απ΄τις δικές του-Ποιητής με κεφαλαίο.

Αντιγράφω: To 1934 είδα αληθινούς ζε΄ι΄μπέκηδες που μπαρκάρανε στη Σμύρνη.,στο πλοίο που με πήγαινε στη Κωνσταντινούπολη.Πήγαινα να δω τα μωσα΄ι΄κά στην Αγιά Σοφιά,που κείνο τον καιρό είχε ξεσκεπάσει ο αμερικανός βυζαντινολόγος Ουίτμορ.

Αυτοί οι ζεί΄μπέκηδες ήταν ντυμένοι με τις παλιές στολές τους κι έμοιαζαν πολύ μ΄αυτούς που είχε ζωγραφίσει ο Γύζης και ο Λύτρας.Ο ένας απ΄αυτούς ως τριανταπέντε χρονών,μιλούσε καλά ελληνικά και μου έλεγε διάφορα πράγματα.Ιδίως μου μιλούσε για το πώς χόρευε ένας νεαρός που ήταν μαζύ τους και όλο έλεγε οτι κανένας δεν τον φτάνει στον χορό.

Προς το ηλιοβασίλεμα,όταν ξεκίνησε το πλοίο για την Πόλη,ο νεαρός χόρεψε πάνω στο κατάστρωμα.Δεν ήταν πιά το ίδιο πρόσωπο.Την ανδρεία του,γιατί ήταν ανδρείος πολύ,σχεδόν άγριος,συνεπλήρωνε περίεργα ένα είδος ταπεινότητας κι ένα είδος ευγνωμοσύνης που δεν ήταν γνωστό σε ποιόν απευθύνεται και ήταν σαν να ευγνωμονεί με πολύ σεμνότητα ένα θεό για το θαύμα που είναι η ζωή.Τον συνόδευε ένα τουμπελέκι στον μαγικό ρυθμό 9/8.

Αληθινή θυσία αινέσεως,ανδρεία και μαζί πνεύμα συντετριμμένον και ταπεινωμένον.΄Ερωτας και αντρειοσύνη και μαζί κάτι σαν αίσθηση του θανάτου..Πώς χαμήλωνε τα μάτια του με γλυκειά υποταγή σε αντίθεση με τη μεγάλη δύναμη,αλλά συγχρόνως με τα πόδια του,που τα χτυπούσε στο έδαφος,φοβέριζε κάτι το αόρατο που σερνόταν καταγής. ΄Εμοιαζε με άγαλμα πολεμιστή που άλλοτε βαστούσε σπάθα και ασπίδα και πολεμούσε ένα δράκοντα και τώρα είχε μείνει χωρίς αυτά-που είχαν χαθεί,όπως συμβαίνει σε πολλά παλιά αγάλματα. Κι ενώ φαινόταν να πολεμά και να μάχεται αυτόν το δράκοντα,συγχρόνως είχες την εντύπωση οτι συνουσιαζόταν με πάθος μαζί του,όχι πιά με το αόρατο σπαθί του αλλά με το ίδιο το αόρατο πέος του.Το πρόσωπό του όπως συμβαίνει και στα πρόσωπα πολλών ελλήνων,είχε μιά έκφραση παντοκράτορος υπεροπτικού και την ταπεινοσύνη ενός μισθοφόρου. ΄Ενας πολεμιστής που τον είχε υποτάξει ο λυσιμελής έρως.

.................(λόγια του Γιάννη Ρίτσου απο το βιβλίο του "ίσως να΄ναι κι έτσι"-ΚΕΔΡΟΣ , όπως και τα πιό κάτω που αφορούν το πώς περιγράφει ο ίδιος-πέρα απο την αναφορά στον Γιάννη Τσαρούχη-το ζε΄ι΄μπέκικο.)

..."..και να πάλι ένα ζε΄ι΄μπέκικο,Χριστέ μου τι παλμός και τι ρυθμός,9/8 (όχι τα 9/8 της κλασικής μουσικής μοιρασμένα ανα τρία σε τρία κανονικά μέτρα κάτι σαν βαλς με τριολέ) τα ρωμέικα 9/8 μοιρασμένα ανα δύο - 2,4,6,8 και το 9 μόνο του,θέση χωρίς άρση,να πέφτει δίχως εκπνοή στην αμέσως επόμενη θέση σα να λέμε δυό εισπνοές μαζί )όπως και στους νησιώτικους χορούς 5/8 που σα ν΄αντιστοιχούν στην αρχαία ελληνική προσωδία, στον αδώνιο στίχο - τέταρτο στίχο της ψαπφικής στροφής) και να σού τινάζεται ήσυχος,χαμηλοβλέφαρος ασίκης,μόνος,ολομόναχος (κανείς άλλος δεν τολμάει να σηκωθεί μπροστα στον ανυπέρβλητο), μονάχος,μαύρο παντελόνι,μαύρο παπούτσι τακουνάτο,άσπρο πουκάμισο ανοιχτό στο στήθος,χρυσό σταυρουλάκι στο λαιμό,μέση δαχτυλίδι,σφιχτός κώλος αψηλά , αργόπρεπα τα πρώτα βήματα,

τελετουργία,ο πλατυγτέρουγος αιτός χαμοπετάει , στο ένατο όγδοο κόβεται η μιά φτερούγα,λυγάει το γόνατο,θα πέσει,πήδημα,στροφή,πατάει,πετάει πιό πάνου,τα χέρια του γωνιές στον άγκωνα,

(Γιάννης Τσαρούχης,1980)

.τράκες τα δάχτυλα στον αέρα,πήδημα πάλι στο ένατο,στρουφίζεται γύρω απ΄τον εαυτό του μόνος,μιά στα ψηλά μιά κάτου,και το βλάφαρό του κάτου μη ξεχάσει,κανείς δεν είναι πεθαμένος,μην την πείς την ελεγεία, κάνε πως δεν ξέρεις, το δεξί απλώνεται οριζόντια και το ζερβί του να χουφτώσει εκεί στα σκέλια το φούσκωμα "εδώ είμαι εδώ είν΄ο κόσμος" και πάλι εκεί το ζερβί χέρι του μη και του φύγει πάνου στην τριπλή στροφή.Παρθένα γύμνια μαντική που μυστικά λαλεί τα μυστικά του κόσμου..

(Γιάννης Τσαρούχης,1984)

.
κι αν δε πιστεύεις σώπαινε και κοίτα..."..