Κυριακή 23 Μαΐου 2010

"ο στοχαστής και ο τρομαγμένος"..

(Bill Viola, το πέρασμα, 1996)

Η δεκαετία του 1990 είναι αυτή που "ευθύνεται" για  τη μεταφορά του κέντρου βάρους του μεταμοντερνισμού σε ότι αφορά την αρχιτεκτονική και τον σχεδιασμό σε πολλές πτυχές της καταναλωτικής ζωής. Στη μόδα, στις μάρκες των προϊόντων..
Πέρα απο τις επιδράσεις στην οικονομία και στη κοινωνία, επηρέασε και την οργάνωση των εκθέσεων και την αρχιτεκτονική των σύγχρονων μουσείων. Ο Γκι Ντεμπόρ στο "Κοινωνία του θεάματος" το 1967 όρισε το "θέαμα" σαν "κεφάλαιο συσσωρευμένο σε τέτοιο βαθμό,ώστε να γίνεται εικόνα". Ειδικά τα τελευταία 40 χρόνια, αυτή η διαδικασία έγινε ιδιαίτερα έντονη τόσο που τα μέσα ενημέρωσης να καταλήξουν να γίνουν κυρίαρχοι ιδεολογικοί θεσμοί στις δυτικές κοινωνίες.
Για να επανέλθω στον ορισμό του Ντεμπόρ οτι "το θέαμα είναι μια εικόνα συσσωρευμένη σε τέτοιο βαθμό ώστε να γίνεται κεφάλαιο",χρησιμοποιήθηκε σαν βασική λογική πολλών μουσείων και εικαστικών κέντρων γιατί πέρα απο το γεγονός οτι σχεδιάζονται μαζί με θεματικά πάρκα και αθλητικά συγκροτήματα, εξυπηρετούν στην ουσία τη μετατροπή της παλιάς βιομηχανικής πόλης σε χώρο "ασφαλή" για ψώνια και θέαση που στην πράξη απομακρύνει  τις τάξεις των εργατών και των ανέργων ενώ παράλληλα προωθεί το "κεφάλαιο της μάρκας"..
Δεν μ΄αρέσει αυτό το περιβάλλον,και προς το παρόν το έχω συναντήσει μόνο στο εξωτερικό σε μεγάλη κλίμακα , να στεγάζει καλλιτέχνες της τέχνης της εγκατάστασης και καλλιτέχνες της τέχνης του βίντεο. Δεν έχουν φυσικά αυτοί την ευθύνη γιατί μόνο σε τέτοιες αίθουσες έχουν τη δυνατότητα να παρουσιάσουν μεγάλα installations ή videoart σε διπλές ή πολλαπλές οθόνες.. μόνο που πάει να γίνει μονοπωλιακό καθεστώς..
Ούτε η videoart με ελκύει ιδιαίτερα ως κολλημένη με την .."πεθαμένη" ζωγραφική.Απλά δεν μπορώ να αγνοήσω κάποια γοητεία της. Ο Bill Viola είναι απο τους videoartists που παρακολουθώ ίσως γιατί ασχολείται συχνά με τα δύο στοιχεία που με έλκουν- το νερό και τη φωτιά. Αντιγράφω μιά φράση γιατί εκφράζει το συναίσθημα που είχα κάποιες φορές παρακολουθώντας μια προβολή videoart : "το σχήμα του βίντεο μεταβάλει τους όρους τόσο του χώρου όσο και του θεατή του- ο πρώτος ειναι κυριολεκτικά σκοτεινός και ο δεύτερος τοποθετείται κάπου ανάμεσα στον στοχαστή και στον τρομαγμένο (..) που τελικά συχνά συγχέεται η σωματική αντίληψη με την τεχνολογική μεσολάβηση".
.