(Dorothea Lange, Μετανάστρια μητέρα, 1936)
Στις ΗΠΑ, τον καιρό της ύφεσης-ανάμεσα στα 1933 και 1935, ο Ρούζβελτ χορήγησε μια μικρή επιδότηση σε καλλιτέχνες (ανάμεσα σε άλλες ομάδες) με το "σχέδιο δημοσίων έργων τέχνης". Φυσικά ΄ταν τόσο βραχύβιο που κράτησε ίσα ίσα τέσσερις μήνες και αναλώθηκε στην επιδιόρθωση κάποιων αγαλμάτων και κάποιων μνημείων στη Ν.Υόρκη.. Οι καλλιτέχνες δεν είχαν παρά να ξαναγραφτούν στους καταλόγους της αρωγής για να επιβιώσουν..
Επεμβαίνει πάλι ο Χόπκινς (διευθυντής της υπηρεσίας δημοσίων έργων) στον Ρούζβελτ,και τον πείθει να φτιάξει ένα καινούριο πρόγραμμα επαγγελματικής αρωγής που "θα έβγαζε την αμερική απο το ταμείο ανεργίας και θα την οδηγούσε και πάλι στη δουλειά".Το πρόγραμμα κράτησε έξι χρόνια και απασχόλησε κοντά 2 εκατομμύρια εργαζομένους.Πέρα απο δημόσια έργα, ο Χόπκινς φρόντισε να διοχετευθούν χρήματα και σε καλλιτέχνες. Το 5% απο τα κονδύλια και το 2% απο τους εργαζόμενους διατέθηκαν στις τέχνες. Στη Ν.Υόρκη, χίλιοι περίπου καλλιτέχνες χωρίστηκαν σε υποκατηγορίες -κλασικοί, μοντερνιστές ή ανειδίκευτοι, ειδικευμένοι και επαγγελματίες, και πληρώνονταν σύμφωνα με αυτή την ταξινόμηση..
Στη πράξη,το συνταρακτικό ήταν πως οι καλλιτέχνες αυτοί συνενώθηκαν και συνενοήθηκαν βοηθώντας ο ένας τον άλλο. Τα μπαρ και τα καφέ του Μανχάταν έγιναν τόποι συνάντησής τους καταλήγοντας να θεωρούν εαυτούς σαν μιά ενιαία κοινότητα..
Κάποιος καλλιτέχνης έγραφε: "αισθανόμαστε την ύφεση να βαθαίνει μα δεν μπορούσαμε κοιτάζοντας έξω απο το παράθυρο να τη δούμε.Οι άνθρωποι που έχαναν τη δουλειά τους χάνονταν απο τα μάτια μας".Εκείνη ακριβώς την εποχή, ο Ρόι Στράικερ (σαν μέρος του "σοσιαλιστικού" σχεδίου του Ρούζβελτ) ζώντας τις συνθήκες βαθιάς κρίσης της αμερικάνικης υπαίθρου και των μικρών πόλεων ψάχνει μέσα απο τις μελέτες του να "βρεί" αυτούς τους ανθρώπους ακόμα και μέσα απο ταινίες αλλά κυρίων μέσα απο φωτογραφίες καλλιτεχνών που τους ανατέθηκε μέσα απο την υπηρεσία του Στράικερ να δημιουργήσουν. Οι φωτογραφίες αυτές δεν ήταν φωτορεπορταζ αλλά μιά ζωντανή, δραματική στιγμή που απεικονίζει όλο το παρασκήνιο. Μιά φωτογραφία της Dorothea Lange ίσως να εκφράζει με τον πιό ουσιαστικό τρόπο αυτό το παρασκήνιο,τον συναισθηματικό αντίκτυπο των στατιστικών, των αριθμών. Η μετανάστρια μητέρα, εκπροσωπεί έναν "ανθρωπιστικό ρεαλισμό", μοιάζει με το κύριο θέμα πολλών θρησκευτικών πινάκων του Καραβάτζιο, με κυρίαρχο το πρόσωπο του θνητού ανθρώπου,τοποθετημένο ανάμεσα σε δυό αγγέλους. Δεν ξέρω αν η φωτογραφία εκφράζει λύτρωση ή καταδίκη, αλλά τα πρόσωπα είναι πάντα τα πιό σημαντικά "στοιχεία" μέσα σε κάθε ορυμαγδό.
Πέρα απο τις προθέσεις του Στράικερ που μέσα στον "φάκελλο" της μελέτης του περιέλαβε δεκάδες χιλιάδες εικόνες-φωτογραφίες αγροτικής ζωής παρέα με τρένα που περνούν και την εμφάνιση της μηχανής στη καθημερινότητα των ανθρώπων, σημασία έχει να "διαβάσουμε" το τι ακολούθησε με το τέλος της αγροτικής αμερικής και την αντικατάστασή της απο μιά εμπορική, αστική κουλτούρα που διέπεται απο την κυριαρχία των αγορών.
Οι"καταγραφές" των καλλιτεχνών μέσω των φωτογραφιών που τράβηξαν ,χρησιμοποιήθηκαν για την πολιτική και κοινωνική αλλαγή,αποδείχνοντας στη πράξη πως "ένα τεκμήριο έχει χρήση, ενώ η τέχνη είναι πραγματικά άχρηστη" !
(θα συνεχιστεί και θα τελειώσει σε επόμενη ανάρτηση.)
