τα μαγικά χρώματα της ψευδαίσθησης

(Oscar Kokoschka, double portrait of Trudl ,1931, oil on canvas)
.

Ο οραματικός και συμβολικός ανθρωπισμός του Κοκόσκα,έθρεψαν την ευαισθησία του και στα έργα του,αλλά και στον λόγο του.Γράφει:
"..Για να εξιστορήσει κανείς τις λογοτεχνικές εμπειρίες ενός ανθρώπου που γεννήθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα στη Αυστρία,θα πρέπει να εκθέσει τις αρχές τού ηθικού και τού πολιτικού αγώνα που μόλις είχε αρχίσει..
Κληρονόμησα, ασύνειδα ακόμη, την ατμόσφαιρα τού μπαρόκ,έτσι όπως προσφέρθηκε στα θαμπωμένα μου μάτια.Αγάπησα τα έργα τού Μάουλπερτς,γιατί με γοήτευε η υπερ-κυβιστική άποψη τού χώρου και των όγκων στη τέχνη του.
Τα συναισθήματά του ξύπνησαν μέσα μου μιά κάποια συνείδηση κατανόησης των προβλημάτων τής ζωγραφικής.
Αφού συνειδητοποίησα πρώτα τη σχεδόν ασκήμια της πραγματικότητας σε σύγκριση με τα μαγικά χρώματα της ψευδαίσθησης που γεννιέται στην άκρατη φαντασια τού ζωγράφου,γρήγορα κατάλαβα και αγάπησα την ανυποταξία στους κλασικούς κανόνες τής αρμονίας.΄Ηταν γραφτό μου να αποδειχτώ ανίκανος,όσο κι εκείνος,να συγκινήσω τους σύγχρονούς μου που,παντού στην ευρώπη απέρριπταν το "όραμα" στη τέχνη."..

(Oscar Kokoschka, Couple-dAmants,oil on canvas)
.

αυτό που εννοεί ο Κοκόσκα στα λόγια που μόλις διάβασες,φαίνeται στα πρόσωπα των έργων του δείχνοντας έναν "αμείλικτο" αναλυτή τής ανθρώπινης προσωπικότητας.Ο πίνακάς του που ακολουθεί,συνόψισε μιά ολόκληρη εποχή.Είναι η προσωπογραφία του ίδιου και της γυναίκας που αγαπάει μέσα σε μιά βάρκα που δέρνεται στα κύματα.

"..η γυναίκα ακουμπάει ήρεμα στον ώμο τού άνδρα,ενώ αυτός άγρυπνος,έχει την έκφραση κάποιου που,αν και ξέρει τι συμβαίνει γύρω,είναι ανήμπορος να αντιδρ'ασει.Μοιάζει να σπρώχνονται κι οι δυό τους προς τον χαμό,όπως οι άγγελοι στους πίνακες μπαροκ μεταφέρονται μέσα απ΄τους ουρανούς απο κάποια ακατανίκητη δύναμη..Στον kόσμο της μοντέρνας ζωγραφικής,αυτή η απεικόνηση τού πάθους,συγκεκριμένη και συμβολική ταυτόχρονα,ήταν κάτι καινούριο.Δεν υπάρχει άλλος πίνακας που να προσπαθεί τόσο άμεσα ν΄αναπαραστήσει την ανθρώπινη μοίρα."(΄Εντιθ Χόφμαν)

Η φαντασία κι η πραγματικότητα είναι τόσο δεμένα σ΄αυτόν τον πίνακα που έγινε σε στιγμή μεγάλης αναταραχής στη προσωπική του ζωή,που τον έκαναν ικανό να ξορκίσει το χάος των δικών του συναισθημάτων και να τα μεταφέρει στο γενικό και πιό αφηρημένο επίπεδο.

(και μ΄όλα αυτά συμβολικά γκρι και γαλάζια με κηλίδες κόκκινο και κίτρινο..)
.

(Oscar kokoschka,Die Windsbraut (the tempest),1914, oil on canvas)
.

Ο Κοκόσκα έχε περιγράψει τη συνείδηση σα μιά "θάλασσα κυκλωμένη απο οράματα"(κι ότι επιπλέει σ΄αυτή τη θ'αλασσα ξεφεύγει απο τον έλεγχό μας όπως και το κατά πόσο η εικόνα που σχηματίζεται έχει υλικό ή άυλο χαρακτήρα).

Είναι η ψυχή που μιλάει και το μόνο που μπορεί να κάνει ο καλλιτέχνης είναι να καταθέτει τό όραμα που έχει μέσα του.

Η τέχνη-κατά τον Κοκόσκα-είναι απλά και μόνο η σχέση ανάμεσα σ΄αυτή την εσωτερική ανάγκη,σ΄αυτό το επιτακτικό όραμα και σε ορισμένες χειρονομίες,κινήσεις,χρωματικές συνθέσεις,που ενώνονται σε μιά δομή δυό ή τριών διαστάσεων.
Ο λόγος γίνεται σάρκα και κατοικεί ανάμεσά μας.

Η ομορφιά τού σχήματος και τού χρώματος δεν είναι αυτοσκοπός..

(..Μόνο που απο κεί και μετά αρχίζει να τα κάνει όλα πιό κοντινά ο Καντίσκυ,αλλά αυτά,..άλλη νύχτα..)
.

(Oscar Kokoschka, Αδης και Περσεφώνη,1950)
.

(Aν και ο Κοκόσκα θεωρήθηκε απο τους σύγχρονούς του οτι ήταν ο ζωγράφος που ώθησε πρισσότερο απο όποιον άλλο,την ένταση τού χρώματος ως τα αίσχατα όρια της,στη πραγματικότητα ήταν ο Χάιμ Σουτίν,στενός φίλος τού Μοντιλιάνι)
..
(Reed,history of modern art
Nolde,Abstract Expressionism)